Page 50 - Nurettin Çarmıklı Babama Söz Verdim

den camları sık sık isten kararır, temizlenecek olurdu.

Gece yanıp isten kararan lamba camları, sabah nemli
bir bezle temizlenirdi. Bezi bir çubukla camın içine so-

kar, sonra camın etrafında “gıcır gıcır” diye sesler çıka-
rarıp döndürerek isi silerdik.

Sonraları lüks lambaları kullanmaya başladık aydın-

latma için. İdare lambasından sonra lüks, aydınlatmada
bir devrim sayılırdı. Lüks lambaların değişik markala-

rı vardı. Hatırladığım kadarıyla en meşhur marka Opti-
mus’du. Bugün bazı yerlerde, köylerde gaz lambasının

veya idare lambasının hâlâ kullanıldığını görürsünüz

ama onlardan sonra ortaya çıkan lüks lambalar neden-
se tamamen yok oldu. Lüks lambalarının da haznele-

rinde gaz yağı olur ancak küçük yanma kabına birkaç

damla ispirto dökülerek önce amyant gömlek fitil ya-
kılırdı. Sonra haznenin yanındaki kolla pompalayarak

gaz dolu haznedeki basınç artırılır ve gaz yağının yanışı
ile gömlek fitilden çok parlak bir ışık elde edilirdi. Işık

matlaşmaya başlayınca yine hazneyi pompalar, içerde-
ki basıncı artırarak ışığı güçlendirirdik. Lüks lambaların

değişik boyutlarda olanları ve değişik modelleri vardı.

Tavana asılanları, ayaklı olanları vardı.
İster gaz lambası kullanıyor olsun isterse lüks lamba,

o yıllarda her ev aydınlatma için gaz yağı tüketirdi. Bu

yüzden gaz yağı, en temel ihtiyaç maddelerindendi ve
hemen her bakkalda satılırdı. Boşalan gaz yağı şişele-

51

20.12.2005 08:38:52
N-Carmikli.indd 51 20.12.2005 08:38:52
N-Carmikli.indd 51