Page 46 - Nurettin Çarmıklı Babama Söz Verdim

bir oyundu. Köylerden Ardahan’a alışverişe, birşeyler

satmaya gelen köylülerin kaşı gözü bembeyaz olurdu.
Donardı. Bıyıklarından buz parçaları sarkardı.

Kışın köylüler, Ardahan çarşısına kızaklarla gelirler-

di. O kızaklara çok özenirdik. Kızakları atlar çekerdi.
Kızak, at arabası gibi değildir. Yazın atların ve eşekle-

rin nal sesleri, taşa toprağa basarken çıkardıkları sesler
uzaktan duyulur ama karda seslerini ancak iyice yaklaş-

tıklarında duyarsınız. O karda kışta, köylerden kızakla-
rıyla Ardahan’a gelen köylülerin en büyük korkusu kurt

olurdu. Yolda aç kurtların saldırısına uğramaktan kor-

kar, bu yüzden kızaklarına ve atların boynuna çıngırak
takarlardı. Kızakların ayaklarından yalnızca hafif bir hı-

şırtı çıkar ama kızak ilerledikçe çıngıraklar “çak çak”

diye ses çıkarır, yakınlarda kurt murt varsa bu sesi du-
yar kaçardı.

Çıngırak, bütün Anadolu’da kurtlara karşı bir önlem

olarak kullanılır. Sanırım Yaşar Kemal’in bir romanın-
da vardı; Çukurova’da da köylüler, sürülerine dadanan

kurtları yakalar ama onu öldürmez, boyunlarına bir çın-
gırak takar salarlarmış. Boynunda çıngırak olan kurt bir

daha asla sürüye yaklaşamaz, çıngırağın sesinden kö-
pekler ve koyunlar onun geldiğini duyarlarmış. Çıngı-

raklı kurtlar, çıngırağın sesi yüzünden hiçbir avı yakala-

yamaz, zamanla açlıktan kıvrana kıvrana ölürlermiş.
Sesten bütün hayvanlar ürker. İşte bizim Ardahan

47

20.12.2005 08:38:51
N-Carmikli.indd 47 20.12.2005 08:38:51
N-Carmikli.indd 47