Page 49 - Nurettin Çarmıklı Babama Söz Verdim

Elektrik olmadığı için önceleri “idare” denilen gaz lam-

baları altında oturur ders çalışırdık. Mum ışığında bile
çalıştığım olmuştur. İdare lambalarına 10 numara, 14

numara camlar takılırdı. 10 numara yerine 14 numara
taktığınızda daha bir ışırdı ortalık. Geceleri, idare lam-

basının fitilini yandaki kolla iyice içeri çeker, ışığı gece

lambası ayarına getirirdik.
Gaz lambalarına idare denmesinin nedeni çok az bir

sarfiyatla yanmasıydı. İdare dediklerimiz gaz lambala-
rının küçükleriydi ve onlarda gaz sarfiyatı çok daha az

olurdu. Fitilleri kısıldığında sabaha kadar çok az bir gaz

sarfederek sürekli yanarlardı. Fitiller camın altındaki
yine camdan gaz deposundan ıslanır, fitilin ucu yuka-

rı çıkarıldıkca lambanın alevi ve ışığı da artardı. Üzeri-

ne camı takılana kadar fitilden sarı cılız bir alev yükse-
lirdi. O isli alevin koca odaları aydınlatması mucizedir.

Ama aydınlatırdı. Camları takıldığında sarı cılız alev bi-
raz daha toparlanır, güçlenir, etrafına o günün koşulla-

rında yeterli bir aydınlatma sağlardı.

Gaz lambalarının çift fitilli büyükleri de olurdu. Daha
çok bu çift fitilli büyük lambalar işlemeli ve süslü ola-

rak üretilirdi. O lambaların süsü ışıttıkları odaların, ev-
lerin de süsüydü. Bunlar çoğunlukla misafir geldiğinde

çıkarılır ve yakılırdı. Hem daha çok aydınlatır hem de

daha bir gösterişli olurdu. İdare lambaları da bu büyük
çift fitilli gaz lambaları da is çıkararak yanardı. Bu yüz-

50

20.12.2005 08:38:52
N-Carmikli.indd 50 20.12.2005 08:38:52
N-Carmikli.indd 50