Page 28 - Nurettin Çarmıklı Babama Söz Verdim

Sanırım ilk kardeşimin, yani ablamın ölümü de öyle sı-

radan bebek ölümlerinden biri sayılmıştı.
Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye’de bebek ölüm

oranlarının tam olarak ne olduğunu bilemiyorum. Sanı-

yorum, o yıllara ilişkin sağlıklı istatistiklerimiz de yok.
Ancak 1960’larda Türkiye’de doğan her bin bebekten

210’u ölüyordu. Bu çok yüksek bir ölüm oranıdır ve
Doğu’daki ölüm oranları, Türkiye ortalamasının da çok

üzerindeydi. Bugün bebek ölüm oranları, binde 35’e
kadar düşmüş durumda. Ancak hâlâ Doğu ile Batı ara-

sında bu alandaki uçurumu da kapatabilmiş değiliz. Be-

nim çocukluğumda Doğu illerimizde, doğmak da öl-
mek de sıradan sayılıyordu. Şimdi, Doğu ve Güney

Doğu illerimizi dolaşıp insanlara kaç kardeş oldukla-

rını sorsanız, size 7-9 gibi sayılar vereceklerdir. Batı’da
ise bu sayı, 2-3 civarındadır. Ne yazık ki günümüz Tür-

kiyesi’nde bile, 15-19 yaş grubundaki Doğulu kadınları-
mızın yüzde 11’i annedir ve Batı’da bir kadın ortalama

2 canlı çocuk doğururken Doğu’da doğurganlık sayısı
4.2’dir. Yani iki misli fazladır. Doğu’da doğan bebekle-

rin de, ölen bebeklerin de sayısı Batı ile kıyaslandığın-

da en az iki misli fazladır.
İlk kardeşimin ölümüyle Ardahan’daki üç odalı top-

rak damlı evimize hüznün ve üzüntünün hakim oldu-

ğuna hiç kuşkum yok. Annem, ilk çocuğunu kaybe-
dince kim bilir ne kadar üzülmüş, belki de gizli gizli

29

20.12.2005 08:38:49
N-Carmikli.indd 29 20.12.2005 08:38:49
N-Carmikli.indd 29