Page 5 - Nurol Dünyası Dergisi - 24

Leonardo’dan Sultan Bayezid’e vermeyecektir. İnşallah Sultan Hazretleri, bu aciz kulunun sözlerine
inancını bağışlar da onu her zaman hizmetlerinde görmeyi arzular
ve cevap vermek lütuflarını esirgemezler.”
Mektubun Türkçeye çevirisinin başlangıcında Leonardo’dan söz
edilirken “Kâfirin gönderdiği mektup” denilmektedir.

Belgenin sonunda “Bu mektup temmuz ayının üçünde yazılmış ve
Bunların arasında 1500’lü yıllara ait öyle bir teklif var ki yazılış tarihinden dört ay sonra ele geçmiştir” kaydı bulunmaktadır.
heyecanlanmamak mümkün değil. Bu, Leonardo da Vinci tarafından Paris’te Institut de France kütüphanesinde bulunan Leonardo
Haliç ve Boğaz için hazırlanan ve Sultan II.Bayezid’e sunulan ancak Kodeksi’nde sanatkârın el yazısını içeren bir köprü taslağının Galata
o günün şartlarında gerçekleşmesi imkansız olan köprü projesidir. ile İstanbul arasına yapılacak köprüye ait olduğu tahmin edilmektedir.
Bu taslağın tarihi, kodekste 1502-1503 olarak gösterilmiş olduğundan
1452’de İtalya’da Floransa yakınlarında bir kasaba olan Vinci’de mektubun da Osmanlı Sarayı’na bu tarihlerde gönderilmiş olduğu
doğan “Son Yemek” freski ve “Mona Lisa” adlı tablosuyla dünyanın düşünülmektedir.
hayran olduğu ünlü rönesans sanatçısı Leonardo da Vinci, 1502-3
yıllarında yapmayı tasarladığı işleri bir mektupla Sultan II.Bayezid’e Asya ve Avrupa Yakasının, gemilerin yan yana dizilip üzerinde
bildirir. Da Vinci, mektubunda gemilerdeki suyu çekmek için şimdiye yürünerek geçilmesinden, bugün İstanbul Boğazı’nın altından
kadar yapılmamış bir pompa ve sadece rüzgârla çalışan yeni bir geçen bir demiryolu tüneli ile birbirine bağlanması için görülüyor
değirmen yapabileceğini söyler. Asıl önemli teklifi ise Haliç üzerine ki asırlar geçmesi gerekmiş.
Eminönü ile Galata arasına yapacağı bir köprüdür.
Ancak Leonardo da Vinci’nin bu tekliflerine ne cevap verildiğine
dair bir bilgi yoktur.

Kafirin göderdiği mektup
Leonardo’nun II. Bayezid’e yazdığı bu mektubun Topkapı Sarayı
arşivinde bulunan çevirisinde ise şunlar yazılıdır;
“Acizleri, efendimizin Galata’dan İstanbul’a bir köprü kurdurmak
için teşebbüse geçtiklerini işittim. Lakin bu işe ehil bir kimse
bulamadıklarını öğrendim. Bu işten anlayan kulunuz, arzularınızı
gerçekleştirebilir. Köprü, yüksek bir kemer üzerine kurulacaktır.
Fakat bu kadar yüksek kemerli bir köprü üzerinden kimsenin geçmek
cesaretini gösteremeyeceğini düşündüğüm için kenarlarını tahta
parmaklıklarla örteceğim. Kemeri, o kadar yüksek tasarlamamın
sebebi, altından yelkenlilerin rahatça geçebilmeleri içindir.
Efendimiz Hazretleri irade buyururlarsa, Anadolu sahiline kadar
uzayacak, gerektiğinde açılır kapanır bir köprü dahi inşa edebilirim.
Burada su daima hareket halinde olduğundan kenarların aşınmaması
için bir çare düşündüm. Bununla su akıntısı dirsek ve kenarlara zarar

5