Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu Projesi ülkemizde Yap-İşlet-Devret modeli ile ihale edilen ilk otoyol projesi olma özelliği taşımaktadır. 2009 Yılında projenin ihalesi yapılmış ve İstanbul’ u İzmir’ e bağlayan 426 km’ lik  otoyolun yapımı, bakımı ve işletilmesine yönelik  22 Yıl 4 ay süreli uygulama sözleşmesi  27 Eylül 2010 tarihinde  Karayolları Genel Müdürlüğü ile Görevli Şirket, Otoyol Yatırım ve İşletme A.Ş arasında imzalanmıştır.

Yapımına 2010 yılı sonunda başlanan proje 2019 yılı Ağustos ayında Bursa-İzmir kesiminin de tamamlanmasıyla trafiğe açılmıştır.

Proje Zaman Çizelgesi

28 Ekim 2010 -  Temel atma töreni

15 Mart 2013 – Uygulama sözleşmesinin yürürlüğe girmesi

1 Temmuz 2016 –  Faz-I’ in (Osmangazi Köprüsü dahil Gebze- Gemlik Kavşakları arası) işletmeye açılması

12 Mart 2017 – Faz-IIA ‘ nın (Gemlik-Bursa arası) işletmeye açılması

4 Ağustos 2019 – Faz-IIB’ nin (Bursa – İzmir arası) bütün kesimlerinin tamamlanması

5 Ağustos 2019 – Otoyolun kesintisiz olarak kullanıma açılması

Projenin Finansmanı

Proje’nin 1,4 milyar dolarlık Faz-I (Gebze-Gemlik Kavşağı arası Osmangazi Körfez Köprüsü dahil olmak üzere) finansmanı 15 Mart 2013 tarihinde, 600 milyon dolarlık Faz-II-A (Gemlik Kavşağı-Bursa arası) finansmanı 25 Temmuz 2014’de , 3 milyar dolarlık Faz-II-B (Bursa-İzmir arası) finansmanı ise 5 Haziran 2015 tarihinde tamamlanmıştır.

Projenin toplam yatırım bedeli olan 7,2 milyar doların (İşletme dönemi finansman gideri hariç), 5 milyar doları kredi, 2,2 milyar doları öz kaynak geliri ile (1,4 milyar doları hissedarlardan, 800 milyon doları erken işletme gelirlerinden olmak üzere) fonlanmıştır. Aralık 2023 sonu itibarıyla 2,188 milyar dolar kredi anapara geri ödemesi yapılmıştır.

Proje Güzergahı

Anadolu Otoyolu üzerindeki Muallimköy kavşağı ile başlayan otoyol, İzmit Körfezini dünyanın sayılı büyüklükteki asma köprülerinden olan,  2.907 metre uzunluğundaki Osmangazi Köprüsüyle geçerek, Orhangazi ve Gemlik  üzerinden Çağlayan Kavşağı ile Bursa Çevre yoluna bağlanmaktadır.

Bursa Batı Kavşağı’na kadar Bursa Çevre yolunu kullanan otoyol, Karacabey’den itibaren günaybatıya yönelerek Susurluk ve Balıkesir’in kuzeyinden Savaştepe’ye ulaşmakta, devamında Soma, Akhisar, Saruhanlı, Turgutlu ilçeleri civarından geçerek İzmir Karasuluk Kavşağında son bulmaktadır.

Sayılarla Gebze-İzmir Otoyolu

Proje, 384 km otoyol ve 42 km bağlantı yolu olmak üzere toplam 426 km uzunluğundadır. Güzergah boyunca, Kuzey/Güney Yaklaşım Viyadükleri dahil olmakla birlikte, toplam 21.571 m uzunluğunda 38 adet viyadük, toplam 6.445 m uzunluğunda 3 adet tünel, 179 adet köprü, 20 adet gişe alanı, 22 adet kavşak, 4 adet Otoyol ve 2 adet Tünel Bakım-İşletme Merkezleri ile 25 adetinde akaryakıt istasyonu bulunan 33 adet Otoyol Hizmet Tesisi bulunmaktadır.

İşletme ve Bakım Faaliyetleri

Otoyol, tasarlanan elektronik, mekanik ve dijital sistemler aracılığıyla sürekli olarak gözlemlenerek Bursa Ana Kontrol Merkezinde tek bir noktadan yönetilmekte olup, kesintisiz hizmet anlayışına uygun olarak olarak işletilmektedir. Bu kapsamda projede yer alan yapıların bakım ve yönetimi, trafik güvenliği, yol bakımı, ücret toplama sistemleri ve otoyol kullanıcılarına verilen hizmetler düzenli olarak sürdürülmektedir.

Açıldığı günden bu yana Osmangazi Köprüsü’nden geçen otomobil-eşdeğer araç sayısı  82 milyonu aşmış, trafiğe açıldığı 2016 yılında köprüden geçiş yapan günlük eşdeğer araç ortalaması 12.200 iken, 2023 yılında günlük ortalama 57.500 eşdeğer araç sayısına yükselmiştir.

Trafiğin güvenliğini sağlamak amacıyla trafik akışını yönlendiren ve düzenleyen işaretlerin durumları takip edilerek bakım programı yapılmakta, otoyol güzergahı da trafik ve bakım ekibi devriye araçlarıyla sürekli olarak denetlenmektedir. Ayrıca trafiğin gözlemlenmesi amacıyla sabit ve hareketli kamera sistemi ile fiber alt yapı aracılığıyla kontrol merkezinde 7/24 denetim yapılmaktadır. Yapılan çalışmalar neticesinde ülke genelindeki otoyollarda her 100 milyon km yol miktarı başına düşen kaza sayısı ortalama 18,07 iken, Gebze-İzmir otoyolunda 9,40 (Türkiye ortalaması’nın yarısı) olarak gerçekleşmiştir. Erişme kontrollü karayolu ve otoyollar üzerindeki olaylara müdahale süresi  Karayolları standartlarına göre 1 saat olarak belirlenmiş olup, Otoyolumuzda trafik kazalarına müdahale süresi, %90  oranında 30 dakika ve altında gerçekleştirilerek standartların üstüne çıkarılmıştır.

Otoyol üzerinde tesis edilmiş kameralar, sabit ve araç üzerine monte edilmiş mobil meteoroloji istasyonları ile otoyoldaki değişken hava, yol ve trafik durumunun tek merkezden izlenmesi ve elde edilen verilerden sürücüleri ilgilendirenler değişken mesaj ve değişken trafik işaretleri vasıtasıyla sürücülerle anlık olarak paylaşılmaktadır.

Projede bulunan 20 adet gişe alanında otomatik ücret tahsilatı yapabilen ücret toplama sistemi kurulmuş olup, tahsilat süreçleri her türlü koşul göz önünde bulundurularak yürütülmektedir.

Acil yardım çağrıları ve diğer konularla ilgili başvurular için kurulmuş müşteri hizmetleri birimleri ile sözlü ve yazılı talep, öneri ve isteklere çözüm üretilmektedir.

Ayrıca güzergah üzerinde “Oksijen” markası altında yer alan 33 adet hizmet tesisi, otoyol kullanıcılarının ihtiyaçlarına göre özenle tasarlanmış olup faaliyetlerine devam etmektedir. Tesislerin toplam alanı, 75 bin 400 metrekaresi kapalı olmak üzere 2 Milyon 76 bin metrekareyi bulmaktadır.

Mobil Uygulama vasıtasıyla otoyol üzerindeki trafik durumunun, büyük ölçekli bakım ve onarım faaliyetlerinin, Otoyol Hizmet Tesislerinde başta akaryakıt/şarj istasyonları ve HGS dolum istasyonları olmak üzere tesis içindeki markaların hangilerinin olduğunun ve yerlerinin takibi, ödenecek ücretin tespiti ile uygulamaya plaka kaydı yapılması halinde kayıt yapılan araçların ihlalli (ödemesiz) geçişlerine dair bildirimlerin otomatik olarak alınabilmesi sağlanmaktadır.